Media społecznościowe stały się nieodłączną częścią codziennego życia współczesnego społeczeństwa, zarówno w sferach prywatnych, jak i biznesowych. Pozwalają one na komunikację, dzielenie się najnowszymi informacjami oraz budowanie relacji marek z odbiorcami na całym świecie. Jednakże wraz z rosnącą popularnością social mediów rośnie też ryzyko, a więc liczba zagrożeń czyhających na użytkowników. Warto zatem wiedzieć, jak chronić się przed niebezpieczeństwami w mediach społecznościowych – zwłaszcza że większość z nas korzysta z takich portali na co dzień.
Phishing – główne zagrożenie w social mediach
W ostatnich latach do głównych zagrożeń w przestrzeni cyfrowej, obecnych nie tylko w mediach społecznościowych, zalicza się phishing. Stanowi on metodę oszustwa, w ramach której sprawca podszywa się pod inną osobę lub instytucję w celu wyłudzenia poufnych informacji, zainfekowania komputera szkodliwym oprogramowaniem czy też nakłonienia ofiary do wykonania określonych działań. Do tego wykorzystywane są sfałszowane e-maile bądź SMS-y; coraz częściej oszuści działają także za pośrednictwem komunikatorów i portali społecznościowych.
Przykładem phishingu, z którym w ostatnim czasie mamy szczególnie do czynienia, jest plaga wiadomości na Messengerze, których rzekomym autorem jest Meta. W ich treści najczęściej zamieszczona jest informacja, jakoby profil potencjalnej ofiary naruszał warunki korzystania z serwisu i wkrótce miał zostać zablokowany lub zlikwidowany. Wiadomość zawsze zawiera również link mający rzekomo rozwiązać problem, a w rzeczywistości prowadzący np. do zainfekowania komputera. Jest to tak zwany “fejk” – Facebook nigdy nie wysyła tego typu komunikatów za pośrednictwem Messengera. Z tego powodu w żadnym razie nie wolno otwierać załączników tego typu.
Jak zadbać o swoje bezpieczeństwo na portalach społecznościowych?
Każdy z nas może paść ofiarą phishingu, dlatego należy wiedzieć, jak bezpiecznie korzystać z mediów społecznościowych na co dzień. Przede wszystkim trzeba zadbać o silne hasło do konta. Błędem jest stosowanie tych samych danych dostępowych do kilku serwisów (nie tylko social mediów), ponieważ zawsze powinny one być niepowtarzalne i odpowiednio długie dla każdego profilu.
Aby utworzyć silne hasło, powinniśmy uwzględnić w nim co najmniej jeden znak z każdej z następujących grup:
- małe litery,
- wielkie litery,
- liczby,
- znaki specjalne (czyli np. wykrzyknik, symbol procentów itd.).
Oczywiście należy również pamiętać, żeby nikomu, pod żadnym pozorem, nie udostępniać swojego hasła, zwłaszcza przesyłając je online.
Hasło utworzone, pora na kolejny krok!
Poza ustawieniem trudnego do złamania hasła do konta warto zdecydować się także na uwierzytelnianie dwuskładnikowe. Opiera się ono na podwójnej weryfikacji tożsamości podczas korzystania z usług online, zwłaszcza przy logowaniu do mediów społecznościowych, bankowości albo poczty elektronicznej. Wówczas, nawet jeśli cyberprzestępca w jakiś sposób wejdzie w posiadanie identyfikatora lub adresu e-mail i hasła, nie uzyska dostępu bez dodatkowej weryfikacji tożsamości. Może to być kod wysyłany SMS-em, utworzony przez aplikację uwierzytelniającą na urządzeniu mobilnym albo wygenerowana wcześniej lista kodów zapasowych.
Uwierzytelnianie dwuskładnikowe – zabezpieczenie stosowane podczas logowania do usług internetowych, m.in. bankowości elektronicznej lub social mediów, w ramach którego użytkownik musi dwukrotnie potwierdzić swoją tożsamość, nie tylko wpisując dane logowania, ale też podając dodatkową informację, np. jednorazowy kod wysłany na telefon.
Odpowiedzialne zarządzanie publikowanymi treściami
W przypadku social mediów warto wspomnieć też o aktywowaniu ustawień prywatności, które pozwalają określić grupę odbiorców publikowanych treści, m.in. postów, relacji, widoczności informacji osobistych, a nawet listy znajomych. Użytkownicy powinni regularnie sprawdzać i dostosowywać ustawienia prywatności swoich kont, ograniczając dostępność danych zamieszczanych w mediach społecznościowych tylko do grona zaufanych osób. Ważne jest także unikanie udostępniania wrażliwych informacji takich jak adres zamieszkania czy wysokość zarobków na takich platformach – mogą one bowiem zostać łatwo wykorzystane przez nieuczciwe osoby.
Istotne jest również to, aby przed nawiązaniem kontaktu przez media społecznościowe weryfikować tożsamość użytkowników i dodawać do znajomych wyłącznie osoby, które faktycznie znamy i którym ufamy. Dlaczego? Prywatne zdjęcia oraz informacje zawarte w naszym profilu są bowiem domyślnie udostępniane użytkownikom dodanym do grupy znajomych. Jeden fałszywy ruch może więc doprowadzić do wycieku wrażliwych danych.
Jak określić, czy zabezpieczenia konta zostały złamane?
Chociaż wykonanie wspomnianych kroków znacząco zwiększa bezpieczeństwo naszego konta, chwila nieuwagi może poskutkować złamaniem zabezpieczeń. Warto więc wiedzieć, jakie sygnały mogą świadczyć o włamaniu. Pierwszą niepokojącą oznaką zwykle jest problem z zalogowaniem się lub e-mail informujący o zmianie hasła, o której nic nie wiemy. W takiej sytuacji należy zareagować od razu i skontaktować się z zespołem wsparcia danego serwisu.
Sygnał, który powinien zwrócić naszą uwagę, stanowi również szybko zwiększająca się liczba znajomych lub obserwowanych profili. Wówczas także należy niezwłocznie sprawdzić bezpieczeństwo swojego konta. Na przykładzie serwisu Facebook podpowiadamy, co zrobić w przypadku włamania na profil.
- Podejrzenie przejęcia konta, gdy użytkownik wciąż ma do niego dostęp. Gdy podejrzewamy, że ktoś włamał się na nasz profil na Facebooku, należy natychmiast zmienić hasło na nowe – silne i niepowtarzalne. Co ważne, warto dodatkowo zaktualizować wszystkie hasła, w tym to do adresu mailowego powiązanego z kontem. Następny krok to weryfikacja danych, sprawdzenie ostatniego miejsca logowania, przypisanego numeru telefonu oraz maila. Jeśli w ustawieniach profilu widnieją nieznane dane, niezwłocznie trzeba je usunąć.
- Włamanie na profil i utrata dostępu do niego. Jeśli nie możemy zalogować się na swoje konto na Facebooku, prawdopodobnie doszło do jego przejęcia i utraty przez nas dostępu. Wtedy należy w pierwszej kolejności podjąć próbę zresetowania hasła za pomocą numeru telefonu lub adresu e-mail. Jeżeli jednak nie przyniesie to oczekiwanego efektu, trzeba wypełnić dedykowany formularz zgodnie ze specjalną procedurą przygotowaną przez Meta, dostępny pod tym linkiem.
- Zgłoszenie włamania z pomocą znajomego. Istnieje również możliwość zgłoszenia nieuprawnionego dostępu osoby trzeciej do konta na Facebooku z pomocą jednego z naszych znajomych. Wówczas powinien on wybrać w prawym górnym rogu ekranu sekcję “Pomoc i wsparcie”, a następnie wejść do Centrum pomocy. Tam należy rozwinąć listę “Zasady i zgłaszanie”, kliknąć “Zhakowane i fałszywe konta” i wybrać opcję dotyczącą problemu – znajomego lub naszego własnego.
Przede wszystkim ostrożność i zdrowy rozsądek
Z różnorodnych social mediów korzystamy na co dzień, nierzadko czując się tam równie swobodnie, co we własnym domu. Bezpieczeństwo w mediach społecznościowych pozostaje jednak niezwykle ważne, podobnie jak w rzeczywistości, a stale zwiększająca się liczba zagrożeń – takich jak phishing, choć nie tylko – wymaga ostrożności.
O ochronę swojego konta, a zwłaszcza publikowanych informacji, możemy zadbać poprzez stosowanie silnych haseł, uwierzytelnianie dwuskładnikowe, a także bieżącą kontrolę ustawień prywatności. W razie podejrzenia włamania należy zaś działać natychmiast. Przede wszystkim jednak trzeba kierować się zasadą ograniczonego zaufania wobec innych użytkowników, nie klikać w podejrzane linki oraz pod żadnym pozorem nie upubliczniać danych wrażliwych.